Наступілі летнія вакацыі. У гэтым годзе яны асаблівыя. У сувязі з эпідэміялагічнай сітуацыяй многія дзеці не змаглі выехаць на адпачынак і вымушаны заставацца дома. Асноўнай забаўкай і сродкам зносінаў для іх застаецца Інтэрнэт. Рост колькасці часу, які дзеці праводзяць у віртуальным свеце, можа павысіць ступень уразлівасці дзяцей перад існуючымі ў гэтай прасторы небяспекамі. Так званыя «інтэрнэт-драпежнікі», можна сказаць, “палююць” на дзяцей, імкнуцца выкарыстоўваць пандэмію COVID-19 у сваіх мэтах. Таму бацькам цяпер трэба быць асабліва ўважлівымі і дапамагчы дзецям пазбегнуць сустрэчы са зламыснікамі.
Парады на гэты конт выказала эксперт грамадскага аб’яднання “Дзеці – не для гвалту” Маргарыта Прахіна (нагадваем, што Маргарыта Прахіна ўдзельначае ў Праекце, які рэалізуе Карытас Беларусь, “Рэальная бяспека ў віртуальным свеце”):
“Важна разумець, што цяперашнія дзеці адрозніваюцца ад тых, якія былі 20, 10 і нават 5 гадоў таму. Таму не заўсёды парады, якія даюцца бацькам у тым жа самым Інтэрнэце, можна безумоўна прымаць як кіраўніцтва да дзеяння. Перш за ўсё, трэба звыкнуцца з думкай, што цяперашнія дзеці, якія нарадзіліся пасля 2010 года (так званае "пакаленне альфа») моцна адрозніваюцца ад папярэдніх пакаленняў: з ранняга ўзросту яны карыстаюцца рознымі гаджэтамі і маюць зносіны онлайн. Гэтыя дзеці нарадзіліся ў эпоху лічбаў, для іх віртуальны свет і рэальны свет - амаль аднолькавыя. Яны свабодна перамяшчаюцца з аднаго ў іншы. Цяпер для дзяцей няма асаблівай розніцы, як успрымаць інфармацыю - праз экран смартфона ці ўжывую. Многія сучасныя дзеці з ранняга ўзросту дзеляцца ў віртуальным свеце тым, што з імі адбываецца кожны дзень, з рознымі людзьмі па ўсім свеце. Для «дзяцей-альфа» важна дзяліцца сваімі перажываннямі і радасцямі не толькі з блізкімі, але і з зусім чужымі людзьмі. Дзеці здымаюць відэаролікі пра сябе і выкладваюць іх у віртуальную прастору. Сучаснае папулярнае прыкладанне дазваляе карыстальнікам з ранніх гадоў самім ствараць такія ролікі без якога-небудзь спецыяльнага абсталявання і навыкаў. Гэтыя ролікі карыстаюцца велізарным поспехам, у тым ліку ў зламыснікаў. Як у такой сітуацыі засцерагчы дзіця? Гаварыць яму пра тое, што нельга выкладваць свае сдымкі і асабістую інфармацыю ў Інтэрнэт - бескарысна і нават па-дурному, улічваючы тое, пра што я сказала вышэй? І ўсё - такі ёсць правілы, якія застаюцца нязменнымі.
Самае галоўнае - даверлівыя адносіны. Дзіцяці важна ведаць, што ён можа падзяліцца з вамі любымі трывогамі і сумненнямі, што вы зразумееце яго, дапаможаце і галоўнае - што вы не будзеце лаяць яго, што б ні здарылася. Заставайцеся спакойнымі ў любой сітуацыі і скажыце дзецям, што вы зробіце ўсё магчымае для таго, каб яны былі ў бяспецы.
Некалькі парад:
- Разам з дзіцём выпрацаваць правілы паводзінаў у віртуальным свеце і скажыце, што вы будзеце сачыць за выкананнем гэтых правілаў.
- Абмяркоўвайце з дзіцём тое, што ён убачыў ці пра што прачытаў у Інтэрнэце, навучыце яго аналізаваць убачанае і крытычна ставіцца да атрыманай інфармацыі.
- Абавязкова размаўляйце з дзіцем пра яго сяброў, як віртуальных, так і рэальных. Па магчымасці паспрабуйце папрасіць у дзіцяці, каб ён пазнаёміў вас з тымі, з кім мае зносіны ў Інтэрнэце. Напішыце разам з дзіцем віртуальнаму сябру якое-небудзь прыемнае паведамленне, адпраўце пацешную карцінку або ролік. Віртуальны сябар павінен ведаць, што дзіця распавёў вам пра яго.
- Дамовіцеся з дзіцем, што ён абавязкова параіцца з вамі перад тым, як размясціць якую-небудзь інфармацыю або фотаздымак у Інтэрнэце.
- Прапануйце дзіцяці разам ствараць відэаролікі для размяшчэння іх ў Інтэрнэце. Пры стварэнні ролікаў звяртайце ўвагу на тое, каб у іх не было кадраў, па якіх можна ідэнтыфікаваць ваша жыллё, месца вашай працы і вучобы дзіцяці, а таксама фінансавы стан вашай сям'і. Растлумачце дзіцяці, чаму не варта хваліцца наяўнымі ў доме каштоўнымі рэчамі.
- Цалкам выключыце з відэаролікаў кадры, на якіх дзіця знаходзіцца без адзення, а таксама ў купальніку ці плаўках. Ні пры якіх умовах не змяшчайце відэа, дзе дзіця купаецца ў ваннай або прымае душ. Не варта таксама ўключаць кадры, на якіх дзіця ўкладваецца спаць.
Акрамя гэтага існуюць і іншыя разумныя правілы, якія вы зможаце выбраць самі для таго, каб дзіця рос шчаслівым і здаровым”.
