Усе мы добра ведаем, што 8 снежня 2015 года Каталіцкі касцёл распачаў Юбілейны Год Міласэрнасці.З гэтай нагоды сёння жадаем паразмаўляць з Вамі аб міласэрнасці і аб тым, як набыць гэтую якасць сучснаму чалавеку.
І, як заўсёды, на пачатку давайце адкажам на пытанне: што ж такое міласэрнасць?
Міласэрнасць - гэта дабрыня і спачувальнае стаўленне да чалавека, на аснове любові да Бога і да чалавечай душы. Міласэрнасць прадугледжвае прыняцце, гэта значыць цярпімае стаўленне да недасканаласцяў іншых, здольнасць не асуджаць (ўмець дараваць), а цярпліва дапамагаць, выяўляючы сапраўдную дабрыню ў справах і сваіх пачуццях. Такім чынам, міласэрнасць прадугледжвае раскрытыя ў чалавеку якасці - дабрыні, любові, спагады і спачування, прабачэння.
Не ўсім людзям ўласцівыя такія якасці, як дабрыня і міласэрнасць. Больш за тое, часамі можна пачуць зацвярджэння, што ў цяперашні час яны не вельмі і патрэбныя. І сапраўды, для сучаснага грамадства, як гэта ні сумна, характэрна імкненне прыбраць з жыцця і вырваць з чалавечага сэрца само паняцце міласэрнасці. Здаецца, што ідэя міласэрнасці і само слова, якое яго пазначае, цяпер становіцца нейкай перашкодай, чымсьці непажаданым для сучаснага чалавека, які стаў, дзякуючы небываламу ў гісторыі навукова-тэхнічныму прагрэсу, гаспадаром зямлі.
Наша жыццё сёння ў большай ступені скіравана на спажыванне, на тое, што мы павінны ўзяць па максімуму ад яго, а не аддаваць. Аднак гэта зусім няправільна. Нельга ўвесь час толькі браць, браць, браць, пры гэтым не аддаючы нешта наўзамен ... І ў гэтым плане міласэрнасць як якасць асобы можа пераарыентаваць нас з пазіцыі спажывання на магчымасць аддаваць часцінку дабрыні, любові, увагі і клопату.
Але ўсё ж такі паўстае пытанне: для чаго неабходна міласэрнасць? Па-першае, міласэрнасць з'яўляецца станоўчай эмоцыяй і здольна абараніць ад негатыўных фактараў, такіх як страх, гнеў, зайздрасць і мсцівасць.
Доктар псіхалогіі здароўя Стэнфардскага універсітэта Фрэдэрык Лускін лічыць, што міласэрнасць зніжае небяспечнае ўздзеянне гэтых эмоцый на здароўе чалавека, памяншае лік стрэсавых сітуацый і развівае такія станоўчыя рысы характару, як аптымізм, надзею, цярплівасць і ўпэўненасць у сабе.
Па-другое, дапамагая тым, хто слабее, хто апынуўся ў складанай жыццёвай сітуацыі, мы тым самым деманструем свае лепшыя маральныя якасці. А сутыкаючыся з чужой бядой, часам пачынаем па-іншаму ацэньваць і ўласнае жыццё, і сістэму каштоўнасцяў. Тыя непрыемнасці, праблемы, якія раней здаваліся істотнымі, дастаўлялі моцны маральны дыскамфорт, на фоне чужога гора здаюцца зусім нязначнымі.
І па-трэцяе, уявіце хоць бы на некалькі хвілін грамадства, якое складаецца запар з чэрствых, абыякавых самалюбаў. Дзе вам не толькі не даводзіцца разлічваць на чыю-небудзь дапамогу, падтрымку, але і штохвілінна трэба асцерагацца падкопаў і нядобразычлівых учынкаў. Захацелі б вы жыць сярод такіх людзей? Вельмі ў гэтым сумняваюся.
Дабрыня і міласэрнасць дапамагаюць людзям заставацца людзьмі, як бы высакамоўна гэта ні гучала. Пры жаданні і цярплівасці любы чалавек можа авалодаць гэтымі годнымі якасцямі.
Дык што ж трэба зрабіць для таго, каб жорсткі цэнзар, якім з'яўляецца сучаснае грамадства, не змог пагасіць ў нашых душах і сэрцах іскрынкі міласэрнасці і дабра.
1. На пачатку трэба пазбавіцца ці хаця б збавіць свой эгаізм.
Менавіта эгаізм і прыярытэт уласных жаданняў не дазваляе нам убачыць навакольных людзей, дапамагчы ім, праявіць клопат і ўвагу. Мы так прызвычаіліся жыць па прынцыпу «Хай хто-небудзь іншы, але не я ...». А раптам гэты хтосьці іншы так і не знойдзецца?
Адкрыйце сябе свету. Не шукайце дапамогі для сябе, а самі станьце карыснымі іншым. Дапамагайце людзям і прызнавайце іх таленты, цікаўцеся іншымі. Гэта першы крок да збавення ад эгаізму.
2. Дзякуйце людзям за іх намаганні.
Адным з найбольш важных якасцяў міласэрнага чалавека з'яўляецца здольнасць дзякаваць людзям за іх намаганні, незалежна ад таго, наколькі вялікімі ці маленькімі яны былі.
3. Будзьце добрымі слухачамі.
Ня арыентуйцеся на ўласныя праблемы, выяўляйце больш клопату пра іншых людзей, чым пра сябе. Зрабіце высілак, каб сапраўды пачуць тое, што чалавек вам кажа. Старайцеся, каб ён адчуў, што вы сапраўды хочаце дапамагчы яму.
4. Дайте людям презумпцию невиновности.
Не ищите способов унизить человека, критиковать его или заставлять чувствовать себя мелкой сошкой. Мы должны сделать совершенно противоположное. Даже если мы не уверены в намерениях человека, все равно нужно стараться придерживаться положительных вещей и представлять, что люди также хотят лучшего для всех. Вместо того чтобы сплетничать или говорить что-то негативное о человеке, которого вы не знаете, представьте, что он хороший, как и вы.
4. Дайце людзям прэзумпцыю невінаватасці.
Не шукайце спосабаў зняважыць чалавека, крытыкаваць яго ці прымушаць адчуваць сябе дробнай сошкай. Мы павінны зрабіць зусім супрацьлеглае. Нават калі мы не ўпэўненыя ў намерах чалавека, усё роўна трэба імкнуцца прытрымлівацца станоўчых рэчаў і ўяўляць, што людзі таксама хочуць лепшага для ўсіх. Замест таго каб пляткарыць або казаць нешта негатыўнае пра чалавека, якога вы не ведаеце, уявіце, што ён добры, як і вы.
5. Імкніцеся заўсёды бачыць у людзях добрае.
6. Дазваляйце іншым быць першымі.
Быць міласэрным - гэта казаць "пасля вас" у прамым і пераносным сэнсе. Калі вы хочаце быць міласэрным, вы павінны саступіць іншаму права замовіць марозіва, перш чым вы вырашылі забіць сваю цягу да шакаладу, ці ж дазволіць аўтамабілю разгарнуцца перад вамі, нават калі вы спазняецеся на працу. Гэта мысленне. Іншыя людзі павінны ісці перад вамі, і гэта сапраўды не так важна: вы зробіце свой крок у любым выпадку, і вы будзеце больш добрым да іншага чалавека.
Аднак гэта не значыць, што вы павінны дазваляць людзям ісці перад вамі ўвесь час. Гэта значыць, што вы павінны саступіць іншым, калі гэта разумна.
7. Будзьце шчодрыя.
Будзьце людзьмі, якія заўсёды шукаюць спосаб дапамагчы іншым, гаворым мы аб вашых бліжэйшых сябрах ці пра зусім незнаёмых людзях, якія маюць патрэбу ў дапамозе. Развівайце шчодры дух, які заўсёды шукае шлях, каб дапамагчы іншым людзям у ўдасканаленні і пашырэнні іх жыцця.
Для таго, каб быць міласэрным, зусім не абавязкова быць мільянерам, дапамагаючы пры гэтым матэрыяльна, часам досыць невялікай колькасці любові і клопату.
8. Займайцеся валанцёрствам.
Падарыце свой час людзям, якія сапраўды ў ім маюць патрэбу, дапамажыце, калі ёсць магчымасць, якой-небудзь дабрачыннай арганізацыі, працуючы пры гэтым, напрыклад, у сталовай для бедных, прытулку для бяздомных або ў іншым месцы, дзе вы можаце дапамагчы тым, якія жывуць у нястачы.
Бо, як сказаў Генры Бічэр, «кожны міласэрны ўчынак - гэта прыступак лесвіцы, якая вядзе да нябёсаў».
9. Пакажыце людзям, што вы сапраўды клапоціцеся пра іх.
Гэта прымушае людзей адчуваць сябе важнымі. Рабіце рэчы, якія прымушаюць вас і іншых людзей адчуваць сябе добра. Яны будуць адчуваць сябе важнымі, таму што вы знайшлі час, каб вучыцца ў іх.
Але пры гэтым неабходна памятаць, што ўсё добра ў меру. Нажаль, бываюць выпадкі, калі добрага і міласэрнага чалавека ашчасліўленыя ім людзі спрабуюць ператварыць у своеасаблівую «хуткую дапамогу» на ўсе выпадкі жыцця. Такія спробы варта далікатна, але цвёрда спыняць. У адваротным выпадку вам проста сядуць на шыю.
Хочацца сказаць, што міласэрны чалавек - чалавек з багатым унутраным светам. Душа такога чалавека - крыніца сілы асобы, міласэрнасць - стан яго душы.
І ў заключэнне, па традыцыі, я хачу падзяліцца з Вамі адной прыпавесцю, якая, як мне здаецца, падыходзіць да тэмы сённяшняй гутаркі.
Аднойчы старац шпацыраваў па марскім беразе і раптам заўважыў хлопчыка, падымаючага нешта з пяску і кідаючага ў мора. Калі ён падышоў бліжэй, то ўбачыў, што той бярэ з пяску марскія зоркі, выкінутыя на бераг нядаўнім штормам і кідае іх назад. Марскія зоркі атачалі яго з усіх бакоў, увесь бераг быў літаральна усеяны імі на некалькі сотняў метраў.
- Навошта ты кідаеш гэтыя марскія зоркі ў ваду? - Спытаў ён хлопчыка, падыходзячы бліжэй.
- Прыліў пачнецца толькі заўтра раніцай, але калі яны застануцца на беразе да заўтрашняй раніцы, то, хутчэй за ўсё, загінуць, - адказаў малы, не перарываючы свайго занятку.
- Але азірніся і паглядзі навокал, на бераг выкінутыя тысячы марскіх зорак, няўжо ты думаеш, што можаш нешта змяніць сваімі дзеяннямі?
Хлопчык падняў наступную марскую зорку і, кінуўшы яе ў моры, прамовіў:
- Так, я змагу змяніць вельмі шмат ... хаця б для адной зоркі!
Старац нічога не сказаў у адказ, адышоў у бок і падумаў. Бо наша жыццё складаецца з дробязяў, і вельмі рэдка з'яўляецца магчымасць зрабіць адразу вельмі шмат добрага. Той, хто чакае магчымасці здзейсніць адразу многае, ніколі нічога не зробіць. А трэба не чакаць, а вучыцца праяўляць міласэрнасць у дробязях.
Не чакайце зручнай падставы праявіць дабрыню і міласэрнасць, будзьце міласэрнымі сёння!
Чаго сабе і ўсім вам жадаю.
Марына Ткач, сацыяльны педагог, псіхолаг
Матэрыял сайту catholicnews.by
