15 мая свет адзначае Міжнарожды день сям’і. Устанаўленне гэтага дня заклікана звярнуць увага грамадскасці розных краін на шматлікія праблемы сям'і. Асабліва на сем'і, пацярпелыя ў выніку вайсковых дзеянняў, што сталі ахвярамі галечы і Сніду.

Сям'я, як асноўны элемент грамадства, была і застаецца захавальніцай чалавечых каштоўнасцяў, культуры і гістарычнай пераемнасці пакаленняў, фактарам стабільнасці і развіцця. Дзякуючы сям'і дужэе і развіваецца дзяржава, расце дабрабыт народа.

Сваімі думкамі і перажываннямі з намі падзялілася адна са шматдзетных сем’яў Гродзенскай вобласці, сям’я Старановіч.

- Пётр Вітольдавіч,у наш час шматдзетная сям'я – рэдкасць. Як і калі вы з жонкай вырашылі, што дзяцей у вашай сям'і будзе шмат?

- Ведаеце, калі кахаеш, усё атрымваецца само сабою. Мы ніколі не планавалі, што ў нас будзе 3 сына і 3 дачкі. Усё атрымалася само сабою. Галоўнае ніколі не шкадаваць і вядома ж цешыцца таму, чым вас узнагароджвае Бог. Многія могуць сказаць, што сёння нерэальна выгадаваць больш аднаго дзіцяці. Цяжка, так, але калі з'яўляецца на свет дзіцё, мне здаецца, што сям'я толькі мацней і мацней.

- Кожнае дзіцё – індывідуальнасць. Ці выкарыстоўваеце вы ўніверсальныя правілы выхавання ці знаходзіце свой «ключык» да кожнага дзіцяці?

-           Я люблю ўсіх сваіх дзяцей аднолькава. Імкнуся не вылучаць нікога і выхоўваць,  выкарыстоўваючы нормымаралі. Усё ж такія паняцці як каханне, Бог, дабро ўніверсальныя і тут нічога ні дадаць ад сябе. Адзінае, што трэба ўлічваць, гэта канечне здольнасці кожнага дзіцяці. Выхоўваючы сваіх дзяцей, я не проста кажу ім што дрэнна, а што добра, а імкнуся паказаць ім важнасць гэтых слоў праз тыя рэчы, якія блізкія і зразумелыя самаму дзіцяці. І тут, вядома, выяўляецца іх індывідуальнасць.

-           Скажыце, што вам цяжэй усяго даецца пры выхаванні дзяцей?

-           Цяжэй усяго адпавядаць сучаснаму свету і  тлумачыць дзецям то, што адбываецца ў ім сёння. Дзеці сталеюць і цікавяцца навакольным светам. Мы навучылі іх усяму, што ведаем самі, але гэтага мала. У выніку няможна ўсцерагчы сваіх дзяцей ад усяго. Часам дзецям бывае балюча з-за таго, што яны паступілі недзе паводле сваіх маральных прынцыпаў, якія лічацца састарэлымі і не моднымі. Тады невыносна бачыць, як пакутуе тваё дзіцё.У дзяцей з'яўляюцца новыя пытанні. І, здавалася б, у чым цяжкасць, але як вытлумачыць дзіцяці, што ёсць шчодрыя людзі, а ёсць такія, якія жывуць толькі для сябе.

-           Кажуць, што дзеці са шматдзетных сем'яў больш дружныя, лягчэй знаходзяць кантакт з аднагодкамі і больш дапамагаюць бацькам. Як рэагуюць вашы старэйшыя дзеткі на з'яўленне малых у сям'і? Ці дапамагаю яны прыглядаць за малодшымі?

-           Часам вельмі нялёгка навучыць дзяцей ладзіць адзін з адным. Ведаеце, дзеці такія розныя і ў кожнага свой уласны свет. Хоць хочацца, каб наша сям'я была аплотам спакою і кожны яе член смог адчуць сябе ў бяспецы, прынятымі, любымі. Таму ў нас шмат сіл сыходзіць на тое, каб расказаць сваім дзецям пра прабачэнне, разуменне, спачуванне. Сваімі прыкладамі мы спрабуем паказаць дзецям важнасць спагадлівасці і прыязнасці ў адносінах да блізкіх. Мы ўвесь час напамінаем ім пра важнасць нармальнага камунікавання і заўсёды кажам, што ў кожнай сітуацыі можна знайсці кампраміс. Думаю, нашы высілкі не марныя. Старэйшыя дзеці ведаюць каштоўнасць сям'і і яшчэ аніразу нас не расчаравалі. Без нашых старэйшых дзяцей мы б не далі рады.  Я заўсёды кажу, што чым болей сям'я, тым яна мацней. Гэта разумеюць і нашы старэйшанькія. Калі з'яўляецца яшчэ адзін ўдзельнік нашай сям'і, усё цешацца.

-           Пётр Вітольдавіч, многія бацькі, у якіх есці адзін ці два дзіцяці, шмат у чым належаць на дапамогу бабуль, дзядуляў ці нянь у наглядзе за дзецьмі. Як спраўляецеся вы з выхаваннем і хатнімі клопатамі?

-           Мы імкнёмся размяркоўваць усе хатнія справы паміж намі і дзецьмі. Ж калі дзеці перастануць прыўносіць свой унёсак у нашу сям'ю, яны проста перастануць яе шанаваць. Апроч гэтага, калі штосьці робіш, весялей рабіць гэта разам. Такім чынам, хатнія клопаты для нашых дзяцей робяцца не проста заданнямі, а дарагі ў будучае самастойнае жыццё. Апроч гэтага, мы не забываем пра тое, што дзецям вельмі важна выяўляць сябе і даём ім працу па іх магчымасцях. Што ж датычыцца выхаванні, то ў гэтай сітуацыі мы імкнёмся спраўляцца самастойна і не адымаць у нашых старэйшых дзяцей іх асабісты час. Але ўсё ж без іх дапамогі часам бывае ніяк. У крытычных сітуацыях у нас, канчаткова ж, ёсць бабуля, якая з радасцю возьме на сябе працу выхавальніка.

-           Многія сучасныя сем'і не развязваюцца мець больш адно дзіцё з-за фінансавых цяжкасцяў – не працоўная некалькі гадоў мама, набыткі адзення-вазкоў-ровараў, школьныя выдаткі… Як ваша сям'я развязвае фінансавае пытанне?

-           Згаджуся, у наш час выхаванне – гэта амаль прафесія, толькі вось ніхто не лічыцца з гэтым. Скажу сумленна, першыя часы нам было вельмі складана. Эканомілі даслоўна кожную капейку. Але з часам у нас з'явіўся досвед, дзякуючы якому мы кіруем сямейным бюджэтам не горш банкіра. Сёння мы вучым нашых дзяцей такім рэчам, як ашчаднасць і разумная эканомія, бо дзякуючы ім у нас была магчымасць выгадаваць нашых выдатных дзетак. Канечне ж, так як у нас статус шматдзетнай сям'і, мы атрымлівалі і атрымліваем фінансавую дапамогу ад дзяржавы і дабрачынных арганізацый. Пасля таго, як у нас з'явіўся першынец, мы шмат чаго нажылі. Зараз купляем толькі патрэбнае, аддаючы перавагу патрэбам нашых дзяцей.Ну і канечне, не абыходзіцца без таго, што малодшым дзецям даводзіцца карыстацца тым, чым карысталіся да іх старэйшыя. Мы тлумачым нашым дзецям, што гэта не сорамна і больш таго, лічым гэта слушным.

-           Як даўно і адкуль Вы даведаліся пра дабрачынную арганізацыю «Карытас»?

-           Калі мы чакалі пятага дзіцяці, мы мелі вострую патрэбу ў паляпшэнні нашага матэрыяльнага становішча. Сітуацыя была такая, што ўсе грашовыя сродкі ішлі на сілкаванне і разліковыя рахункі.Натуральна, у новым сезоне рабром стала пытанне пра гардэроб нашай сям'і. Першае дзіцё мела патрэбу ў новых рэчах, а чацвёртаму даставалася ўжо тое, што і апрануць сорамна. Звяртаючыся за дапамогай да дзяржаўных службаў, мы стукнуліся з тым, што яны часцяком дэлегуюць свае абавязкі, інфармуючы пра розныя дабрачынныя арганізацыі. Так мы даведаліся пра «Карытас».

-           Якая дапамога была аказана Вашай сям'і ці знаёмым Вам шматдзетным сем'ям нашай арганізацыяй?

-           У выніку першага знаёмства з «Карытас», нашай сям'і была аказана гуманітарная дапамога ў выглядзе адзення і прадуктаў. На цэлы год наперад наша сям'я атрымала сур'ёзную падтрымку. Пасля гэтага мы кожны год звяртаемся за дапамогай і атрымваем усё патрэбнае для нас і нашых дзяцей. Мы вельмі ўдзячныя «Карытас» за яго працу.Ведаем, што такіх сем'яў, як наша, шмат і разумеем, што праца вашай дабрачыннай арганізацыі заснаваная на прынцыпах бязвыплатнай дапамогі. Таму прыміце ад нас і нашых дзяцей шчырую ўдзячнасць і падзяку за вашу працу!

Алег Гарбачоў